GÜNCEL:
Yüksel Ayça SEZER

Yüksel Ayça SEZER

Nedir Bu Başkanlık Sistemi!

Merhaba, bir seçimi daha geride bıraktık. Bu seçim diğerlerinden biraz da farklıydı aslında. Yurtiçi ve yurtdışı olmak üzere 59 milyon seçmen sandığa gitti, ilk defa Başkanımızı belirledik. Ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ilk başkanı milletin iradesi ile Recep Tayyip Erdoğan oldu. Yeni dönemde bizleri -kesin olmayan sonuçlara göre- Gazi Meclisi’mizde Mehmet Özhaseki, Mustafa Elitaş, Taner Yıldız, İsmail Özdemir, Baki Ersoy, İsmail Emrah Karayel, Dursun Ataş, İsmail Tamer, Çetin Arık, Hülya Nergis, temsil edecek. Seçim sonuçlarının ülkemize, Kayseri’mize ve bizlere hayırlı uğurlu olmasını diliyorum.

Peki asıl konuya gelecek olursak nedir bu başkanlık sistemi? Başkanlık sistemi, devlet yönetiminde tek bir kişinin başkanlığında hükûmet etme ve devleti yönetme esasına bağlı; Yasama, Yürütme ve Yargı organları arasında kesin bir ayrıma ve dengeye dayanan, Yasama ve Yargı organlarının demokratik denetimi içinde, Yürütmenin iktidar olanaklarını genişleten bir hükûmet sistemidir. Başkanlık sistemi kararların hızlı alınması ve istikrarın sağlanması bakımından da olumlu etkilere sahiptir.  6771 sayılı “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 11. maddesi ile 2709 sayılı Kanunu 116. maddesi şu şekilde değiştirilmiştir: “Türkiye Büyük Millet Meclisi, üye tamsayısının beşte üç çoğunluğuyla seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.” denilerek Yasama ve Yürütme karşılıklı bağımlı hale getirilmiştir. İki organın birbirini etkileyememesinin amacı iki organın da etki ve tesir altında kalmadan bağımsız hareket edebilmesini sağlamaktır. Başkanlık Sisteminin en temel özelliği zaten kuvvetlerin sert ayrılığını benimsemesidir.  *

Başbakanlık ile 5 Başbakan yardımcılığı bu sistem ile beraber kaldırılmıştır.  Cumhurbaşkanı, "Devlet Başkanı" sıfatıyla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil edecek, anayasanın uygulanmasını, devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını sağlayacak, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecektir. Yeni dönem itibari ile bakanlıkların sayısının ise 26’dan 16’ya indirilmesi planlanmıştır. Yine bu dönem itibari ile tüm bakanlıkları ilgilendiren konularda faaliyet yürüten Cumhurbaşkanı’na bağlı 4 ofis kurulması planlamıştır. Yatırım ofisi ile büyük yatırımlar desteklenerek büyük yatırımcıların önünün açılması amaçlanmıştır. İnsan kaynakları ofisi ile yeteneklerin keşfi sağlanarak kamunun performansının arttırılması hedeflenmiştir. Dijital dönüşüm ofisi ile evrak yükününün azaltılarak devleti hızlandırmak, siber güvenlik, büyük veri analizi, yapay zeka çalışmalarını koordine etmek amaçlanmıştır. Finans ofisi ile de İstanbul Finans Merkezi Projesi’ni yürüterek, finansal çekim merkezinin oluşturulması amaçlanmıştır.

Bunların yanında bir de Genelkurmay Başkanlığı, Milli İstihbarat Başkanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, İletişim Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın doğrudan Cumhurbaşkanı’na bağlanması öngörülmüş olup güçlü koordinasyon ve verimli yönetim sağlanması amaçlanmaktadır.

Sistem hakkında kendimce, köşemde sizlere kısacık bilgiler vermeye çalıştım. Son satırlarımı yazarken sizlere Leylamız’ın sapasağlam bulunmasını dilemiştim. Ne yazık ki yazıyı gönderemeden Leylamız’ın acı haberi geldi. Leyla ve Eylül huzurla uyuyun. Bu sönmeyecek ateş hepimizin içini yaktı. Dilerim bir daha ne ülkemiz ne de bizler bu elem olaylar ile karşılaşmayız. Sonraki sayıda görüşmek dileği ile…

*Hülya ALTUN, Başkanlık Sistemi Üzerinde 

(http://www.ankarabarosu.org.tr/siteler/ankarabarosu/hgdmakale/2017-1/3.pdf)

Bu köşe yazısı 2893 kez okundu