GÜNCEL:
Gökay POYRAZ

Gökay POYRAZ

Kıt Kaynaklar Sınırsız İhtiyaçlar

Üniversitelerde ekonomi dersi sıklıkla şu cümleyle başlar. “İktisat, kıt kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları karşılama bilimidir.”  Burada anlatılmak istenen, var olan kaynakları israf etmeden, mal ve hizmet üretimini artırarak insanlar, firmalar ve devletler için en yüksek faydayı sağlamak ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılamaktır.

2. Dünya savaşının devletlerin tahmin ettiklerinden daha uzun sürmesi hammadde sıkıntısına ve kıtlığa sebep olmuştur. Devletler ise çözümü, geri dönüşüm kampanyaları düzenlemekte bulmuşlardır. Sahip oldukları metallerin çoğunu savaş sırasında silah yapımında kullanan devletler bu kampanyalar çerçevesinde vatandaşları özellikle metal ve fiber maddeleri toplama konusunda teşvik ettiler. Böylece geri dönüşümün sanayi devrimi sonrası dünya tarihindeki önemi ortaya çıkmış oldu.

Geri dönüşümün tanımını yapmak gerekirse kullanılmayan atık malzemelerin çeşitli yöntemlerle hammadde veya enerji olarak tekrar imalat sürecine kazandırılmasına geri dönüşüm demekteyiz. Geri dönüşümün hem sosyal hem de ekonomik açıdan birçok faydası bulunmakta. Bunlardan ilki ve en önemlisi ise çevre sağlığı, geri dönüşüm sayesinde doğaya bırakılan atık madde miktarını %95 oranında azaltabileceğimizi biliyor muyduk? Geri dönüşümün ekonomiye en önemli katkısı ise öncelikli olarak israfın önüne geçerek bu sayede gereksiz hammadde ve enerji tüketiminin önlenmesine sebep olması.

1 ton kullanılmış kâğıt geri dönüştürüldüğü zaman;

-34 kişinin oksijen ihtiyacını sağlayan 17 yetişkin ağacın korunmasına,

-Üç ailenin ortalama 1 ayda tükettiği 32 m3 su tasarrufuna,

-2,4 m3 çöp depolama alanından tasarrufa, imkân sağlamaktadır.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı verilerine göre, geri dönüşüm konusunda Almanya lider durumda, Almanlar çöplerinin %65’ini ayrıştırıyorlar ve değerlendirilmelerini sağlıyorlar. Almanya’yı takip eden Güney Kore ise atıklarının %59’unu geri dönüştürüyor, Amerika Birleşik Devletleri %35’lik bir oranla gelişmiş ülkelerin ortalamasının biraz üzerinde yer alıyor.

Ülkemizde yılda yaklaşık 30 milyon ton atık çıkıyor. Geri dönüştürülen atıkların başında %43 ile kâğıt ve %27 ile plastik geliyor. Ambalaj malzemelerinin geri dönüşüm oranı ise %20 ile ilk sırada. Ancak tüm atıkların geri dönüşüm oranı halen yaklaşık %7 seviyesinde bu ekonomik olarak şu demek oluyor. Yaklaşık 1,5 milyar TL değerinde hammaddeyi çöpe attığımız gibi bu çöpü taşıma ve depolama işlemi içinde üstüne yaklaşık 750 milyon TL daha bedel ödüyor aynı zamanda geri dönüştüremediğimiz atıklar nedeniyle ithal edeceğimiz enerji ile hammaddeyi de hesaba kattığımızda ekonomiye etkisi cari açıktan döviz kurlarına kadar gidiyor…

Biz tüketicilerin geri dönüşüm konusunda yeterli bilince sahip olmamamız bize çok pahalıya mal olmakta, bu nedenle çevremizi bu konuda bilinçlendirmeli ve mutlak suretle teşvik etmeliyiz. Geri dönüşüme konu olan maddeleri; cam, kağıt, alüminyum, plastik, piller, motor yağı, akümülatörler, beton, organik atıklar ve elektronik atıklar olarak sıralayabiliriz.

Geri dönüşüme olan ilk katkınızı okumakta olduğunuz gazeteyi sokak ve caddelerde bulunan geri dönüşüm kutularına atmakla başlayabilirsiniz.

Bu köşe yazısı 2786 kez okundu